Κυρώσεις γιοκ

Στη διάρκεια του δείπνου των 27 ηγετών των χωρών της Ε.Ε., απόψε, προγραμματίζει να φτιάξει το σχέδιο συμπερασμάτων για τις σχέσεις με την Τουρκία ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σ. Μισέλ, αναλόγως με το πώς θα εξελιχθεί η συζήτηση και θα αποκρυσταλλωθούν οι συσχετισμοί. Οι συγκλίσεις που διαμορφώθηκαν διπλωματικά φαίνεται πως δεν ήταν ικανές για τη διατύπωση του πολιτικού σχεδίου πριν από την έναρξη του συμβουλίου κορυφής και έτσι όλα θα κριθούν στο αποψινό τραπέζι.

Ο Σ. Μισέλ είχε συνάντηση χθες το βράδυ με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδη και σήμερα πριν από την έναρξη θα έχει συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη. Διπλωματικές πληροφορίες από τις Βρυξέλλες θέλουν τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τη γερμανική προεδρία να κινούνται προς τη διατύπωση ενός θετικού πλαισίου για τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας, χωρίς μαστίγιο αλλά και χωρίς καρότα πάνω στο τραπέζι.

Αντί μαστιγίου συζητείται η προτροπή προς την τουρκική ηγεσία να δεσμευτεί εποικοδομητικά για την αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και την επίλυση των διαφορών μέσω διαλόγου στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Και από την άλλη, αντί για καρότα, που περιμένει η Τουρκία με την αναβάθμιση της τελωνειακής σύνδεσης, τη χορήγηση κονδυλίων για την επέκταση της συμφωνίας για το μεταναστευτικό, την αναθέρμανση του ενταξιακού διαλόγου και την κατάργηση της βίζας, θα προστεθούν νέες προϋποθέσεις στις ήδη υπάρχουσες αιρεσιμότητες.

Με άλλα λόγια η νέα σχέση Ε.Ε.-Τουρκίας, ύστερα από μακρό και σκληρό παζάρι, θα δίνεται σε δόσεις. Στα συμπεράσματα δεν θα περιλαμβάνεται η λίστα κυρώσεων Μπορέλ, σύμφωνα με τον σχεδιασμό των Βρυξελλών και του Βερολίνου, επειδή αυτή έχει ήδη καταγραφεί, ενώ ως προς την εφαρμογή της δεν προβλέπεται αυτόματος μηχανισμός επιβολής. Ουσιαστικά η γερμανική προεδρία επιμένει πως οι κυρώσεις ακόμη και ως αναφορά σε κείμενο θα εξωθούσαν τον Τ. Ερντογάν εκ νέου σε κλιμάκωση.

Από την πλευρά του πάντως ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν φαίνεται να εννοεί τη συνεπή και έμπρακτη διαδικασία αποκλιμάκωσης, αφού και στη δεύτερη επιστολή που έστειλε χθες προς τους 25 (δεν την έστειλε στην Αθήνα και τη Λευκωσία) επιμένει στη ρητορική που ακολουθούσε και κατά τη διάρκεια κλιμάκωσης της έντασης, κατηγορώντας την Ελλάδα και την Κύπρο για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και ζητώντας από τους Ευρωπαίους να δεχθούν πως οι οριοθετήσεις θα γίνουν «σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και την προστασία των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας» και των «ίσων δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων».

Σε ανάλογο πνεύμα και ο υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου, σε συνέντευξη στο πρακτορείο Anadolu, κατηγόρησε την Ελλάδα και την Κύπρο ότι κρατούν όμηρο την Ε.Ε. «Η πλειονότητα της Ε.Ε. αντιλαμβάνεται πολύ καλά τις δίκαιες θέσεις της Τουρκίας», είπε ο Τούρκος υπουργός και πρόσθεσε πως η τουρκική ηγεσία έχει μεγάλες προσδοκίες από τη σύνοδο.

Ως προς το παρασκήνιο των επαφών με την Αν. Μέρκελ, τον Σ. Μισέλ και τον Ζ. Μπορέλ, ο Μ. Τσαβούσογλου ανέφερε ότι η καγκελάριος της Γερμανίας μίλησε το τελευταίο διάστημα επτά φορές με τον Τ. Ερντογάν, ο οποίος είχε και την ιδέα της ευρείας μεσογειακής διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο, την οποία υιοθέτησε ο Σ. Μισέλ και στη συνέχεια ο Ζ. Μπορέλ και ο Μ. Τσαβούσογλου ανέλαβαν να σχεδιάσουν και να προωθήσουν.

Η Αν. Μέρκελ έδωσε χθες μία άλλη εκδοχή του παρασκηνίου, μιλώντας στην Ομοσπονδιακή Βουλή της Γερμανίας, όπου άφησε να εννοηθεί ότι η Ελλάδα και η Τουρκία βρέθηκαν ένα βήμα πριν από τη σύρραξη. Τώρα, ως προς τη νέα σχέση Ε.Ε.-Τουρκίας η καγκελάριος, αφού επισήμανε την εταιρική σχέση της χώρας με την Ε.Ε., τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ και τον σημαντικό ρόλο που παίζει στο προσφυγικό, περιέγραψε μια νέα σχέση-φασόν, λέγοντας: «Να προσδιορίζουμε κάθε φορά εκ νέου τη σχέση αλλά και να επιμένουμε στη συνεργασία στα σημαντικά θέματα».

Ως προς την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στην Τουρκία, θέματα που είχαν λειτουργήσει ανασταλτικά στην πορεία των ενταξιακών σχέσεων μέχρι πρότινος, η Αν. Μέρκελ έκανε μια γενικόλογη αναφορά σε «παράπονα», ενώ όλες οι επίσημες εκθέσεις της κυβέρνησης αποτυπώνουν με κατηγορηματικό τρόπο ότι η Τουρκία, αντί να προσεγγίζει τις ευρωπαϊκές αρχές δικαίου, απομακρύνεται (με τις δεκάδες χιλιάδες συλλήψεις, διώξεις, φυλακίσεις χωρίς δίκη και πολιτών με γερμανική υπηκοότητα κ.ά.).