Ποιος θα πάρει αυτά τα δισ;

Ιταλία

Η αντίστροφη μέτρηση για την κυβέρνηση του Τζουζέπε Κόντε έχει ήδη ξεκινήσει. Ο Ματτέο Ρέντσι, επικεφαλής του μικρού κόμματος «Ζωντανή Ιταλία», μέχρι τώρα επιβεβαιώνει την βούλησή του να εγκαταλείψει το κυβερνητικό σχήμα, προκαλώντας ουσιαστικά κυβερνητική κρίση.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε, μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων και όχι το ιταλικό κοινοβούλιο θα πρέπει να αποφασίσει για την απορρόφηση των περίπου 209 δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Στόχος είναι να βοηθηθεί η χώρα που επλήγη τόσο έντονα από την πανδημία να σταθεί και πάλι στα πόδια της. Ωστόσο πέρα από τις μεγαλεπήβολες δηλώσεις προθέσεων παραμένει αβέβαιο πώς οι ευρωπαϊκοί πόροι θα χρησιμοποιηθούν στην πράξη. Ο Ματέο Ρέντσι, επικεφαλής του κόμματος Italia Viva (Ζωντανή Ιταλία) απειλεί ότι θα καταρρεύσει ο κυβερνητικός συνασπισμός εάν δεν εισρεύσουν περισσότερα χρήματα σε καινοτόμα έργα. Από τον Σεπτέμβριο του 2019 την Ιταλία κυβερνά ένας συνασπισμός έκτακτης ανάγκης, που δεν μοιράζεται ίδιες αξίες και αποτελείται από το λαϊκιστικό κίνημα των Πέντε Αστέρων, τους Σοσιαλδημοκράτες καθώς και τα μικρά κόμματα Italia Viva και Liberi e Uguali (Eλεύθεροι και Ίσοι).
Μεταξύ των ιταλικών στόχων βρίσκει κανείς την πράσινη επανάσταση, την οικολογική μετάβαση, την προώθηση της ψηφιοποίησης, της καινοτομίας, της βιώσιμης ανάπτυξης και της ισότητας των φύλων. Και το θέμα της συνοχής, που αγαπούν οι Βρυξέλλες, βρίσκεται στις προτεραιότητες του Κόντε. Πάντως, έντονη κριτική στον Κόντε, ο οποίος κατάγεται από τη φτωχή νότια Ιταλία, ασκούν κυρίως εκπρόσωποι του οικονομικού κλάδου από τον πλούσιο βορρά. Πολλοί από τον ιταλικό βορρά μέχρι σήμερα αποκαλούν τον ιταλικό νότο «Ελλάδα», λόγω του ιστορικού παρελθόντος της νότιας Ιταλίας, που ήταν ελληνική αποικία, γνωστή ως Magna Graecia (Μεγάλη Ελλάδα) αλλά και λόγω των αστοχιών της στην οικονομική διαχείριση. Έτσι πολλοί ισχυροί από την οικονομική μητρόπολη της Ιταλίας, το Μιλάνο, διερωτώνται υποτιμητικά πώς ένας «Έλληνας», όπως ο Τζουζέπε Κόντε από την Απουλία, μπορεί να διαχειρίζεται με λογική τα οικονομικά. 
Τα χρήματα της ευρωπαϊκής βοήθειας, που για πρώτη φορά προέρχονται από κοινή ανάληψη χρεών, προορίζονται στην πραγματικότητα για την οικονομική αναγέννηση της Ιταλίας τις επόμενες δεκαετίες. Η Ιταλία λαμβάνει από το Ταμείο Ανάκαμψης 85 δις ευρώ ως «δώρο» και άλλα 124 ευρώ ως φθηνά δάνεια. Η χώρα είναι εδώ και χρόνια υπερχρεωμένη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ιταλικής Κεντρικής Τράπεζας το ΑΕΠ της φέτος έχει πέσει στα επίπεδα του 1998 εξαιτίας της πανδημία. Με δημόσιο χρέος που ανέρχεται στα 2,5 τρις ευρώ, είναι η χώρα με το υψηλότερο χρέος στην ΕΕ. Μόνο λίγες χώρες παγκοσμίως έχουν ακόμη υψηλότερο δημόσιο χρέος.
Ο Ρέντσι έχει εκφράσει ήδη σειρά διαφωνιών και επιφυλάξεων επί του σχεδίου, αρχίζοντας από το ποιός θα αποφασίζει την διάθεση των διαφόρων κονδυλίων. Μένει τώρα να διαπιστωθεί αν θα δεχθεί τελικά να εγκρίνει το πρόγραμμα επενδύσεων, έστω και σε γενικές γραμμές. Μετά όλα είναι πιθανά. Αν όντως αποχωρήσουν τα στελέχη της «Ζωντανής Ιταλίας», ο Κόντε έχει δυο κύριες επιλογές:  η πρώτη είναι να κάνει ανασχηματισμό και να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, ψάχνοντας νέους υποστηρικτές στο κοινοβούλιο. Η δεύτερη να επισημοποιήσει την κρίση, να παραιτηθεί, και να ξεκινήσει ο κύκλος διαβουλεύσεων του προέδρου της Δημοκρατίας με τα κόμματα. Με μία ανάθεση δηλαδή νέας εντολής σχηματισμού κυβέρνησης, πιθανώς στον ίδιο τον Κόντε.   

Μέχρι αυτή την στιγμή, τα δυο μεγαλύτερα κόμματα που τον στηρίζουν (οι Δημοκρατικοί από την κεντροαριστερά και τα Πέντε Αστέρια), επιμένουν ότι η κυβερνητική κρίση «είναι εντελώς αδικαιολόγητη». «Πρέπει όλοι να γνωρίζουν ότι με την κρίση αυτή μπαίνουμε σε ένα τούνελ που μας οδηγεί προς μία άγνωστη κατεύθυνση», δήλωσε ο αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος, Νικόλα Τζινγκαρέτι.
Και από τους «πεντάστερους», ο υπουργός Εξωτερικών, Λουίτζι Ντι Μάιο, συμπλήρωσε: «Θεωρώ ότι οι μόνες κρίσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε επειγόντως είναι η υγειονομική και η οικονομική, η οποίες πλήττουν εκατομμύρια επιχειρήσεις και οικογένειές της στην χώρα μας».