Πυκνώνουν τα σύννεφα για την παγκόσμια οικονομία

Κριστίν Λαγκάρντ, Μάριο Ντράγκι

Τα μηνύματα για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας είναι αντιφατικά. Από τη μια πλευρά η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, μιλά για «σύννεφα πάνω από την παγκόσμια οικονομία, τα οποία γίνονται καθημερινά πιο σκούρα» λόγω της εμπορικής πολιτικής του Τραμπ.  Από την άλλη πλευρά η ΕΚΤ προετοιμάζει το χρονοδιάγραμμα της εγκατάλειψης του προγράμματος της «ποσοτικής χαλάρωσης», καθώς διαπιστώνει ότι το οικονομικό περιβάλλον ευνοεί μια τέτοια κίνηση.

Η Λαγκάρντ εξαπέλυσε -με έναν ομολογουμένως κομψό τρόπο- επίθεση  εναντίον της εμπορικής πολιτικής του Trump, λέγοντας ότι οι προκλήσεις του για τον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται το εμπόριο προκαλούν πρόβλημα στην  επιχειρηματική εμπιστοσύνη, η οποία είχε αποδυναμωθεί ακόμη και πριν από την σύνοδο κορυφής G-7 του Σαββατοκύριακου.

Πάντως, το ΔΝΤ, που εδρεύει στην Ουάσινγκτον και έχει ως κυριότερο εταίρο τις ΗΠΑ, επιμένει στην πρόβλεψή του για παγκόσμια ανάπτυξη της τάξης του 3,9% το 2018 .

«Το μεγαλύτερο και πιο σκοτεινό σύννεφο που βλέπουμε είναι η χειροτέρευση της εμπιστοσύνης που προκαλείται από μια προσπάθεια αμφισβήτησης του τρόπου με τον οποίο διεξάγεται  το εμπόριο και που λειτουργούν οι πολυμερείς οργανισμοί»,  είπε η Λαγκάρντ, ερχόμενη σε ευθεία αντίθεση με τον Τραμπ. Σημειώνεται ότι και η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, την προηγούμενη Κυριακή δήλωσε  ότι η ΕΕ θα εφαρμόσει αντίμετρα εναντίον των αμερικανικών δασμών.

Ανάλογη θέση διατύπωσε και ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΕ, Ρομπέρτο ​​Αζεβεντό : «Πρέπει να ... σταματήσουμε αυτή την κλιμάκωση των εντάσεων», δήλωσε.

«Οι ΗΠΑ έχουν επικεντρωθεί πολύ περισσότερο σε διμερή -ενίοτε μονομερή- μέτρα, κάτι που δεν υποστηρίζει το σύστημα εμπορικών συναλλαγών που βασίζεται σε κανόνες. Διαμαρτύρονται για το σύστημα, λένε ότι θέλουν να το βελτιώσουν, αλλά θα περίμενε κανείς  μια πιο εποικοδομητική προσέγγιση από την πλευρά τους», δήλωσε ο Azevedo.

Η Γερμανία, ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας της Ευρώπης στις Ηνωμένες Πολιτείες, που από τις εξαγωγές του εξαρτώνται  περισσότερες από ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας, θέλει απελπισμένα  να αποφύγει έναν εμπορικό πόλεμο της ΕΕ με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Πιστεύω ότι μια κατάσταση win-win είναι ακόμα δυνατή», ανέφερε ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Peter Altmaier, και συμπλήρωσε: «Αυτήν την στιγμή ωστόσο, φαίνεται ότι δεν υπάρχει καμία λύση, τουλάχιστον όχι βραχυπρόθεσμα». Η γερμανική κυβέρνηση ανησυχεί από  το twitter του Trump σύμφωνα με το οποίο  η Ουάσιγκτον εξετάζει να επιβάλλει δασμούς στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα.

Ο ΝΤΡΑΓΚΙ 

Και ενώ οι Ευρωπαίοι ανησυχούν, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, μετρά τις επιπτώσεις από μια σταδιακή αποκλιμάκωση του προγράμματος της ποσοτικής χαλάρωσης. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ίσως να ανακοινώσει την Πέμπτη χρονοδιάγραμμα για την απόσυρση της μαζικής υποστήριξής της στην οικονομία της ευρωζώνης, λένε οι αναλυτές.

Οι μηνιαίες αγορές ομολόγων των κεντρικών τραπεζών, ύψους 30 δισεκατομμυρίων ευρώ (35 δισεκατομμυρίων δολαρίων) και τα εξαιρετικά χαμηλά  επιτόκια που ίσχυσαν για να σταθεροποιήσουν την ανάπτυξη στην περιοχή του ενιαίου νομίσματος, είναι πιθανόν να αποσυρθούν. Αιτία το γεγονός ότι η  ανάπτυξη αυξήθηκε το πρώτο τρίμηνο στην ευρωζώνη -αν και με ρυθμούς χαμηλότερους- κατά 0,4% έναντι  0,7% κατά τους τρεις προηγούμενους μήνες. Επίσης ο πληθωρισμός αυξήθηκε σε 1,9% τον Μάιο καθώς τα 2,4 τρισεκατομμύρια ευρώ από την «ποσοτική χαλάρωση» (QE) που έχουν «πέσει» από το 2015 στην αγορά, έχουν διαλύσει τον κίνδυνο αποπληθωρισμού.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Mario Draghi, δήλωσε ότι μέχρι στιγμής δεν έχει συζητηθεί η διακοπή του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. 

Ωστόσο, οι υπεύθυνοι για την χάραξη πολιτικής, ενδέχεται να μην έχουν ακόμα πειστεί ότι ο χρόνος είναι κατάλληλος. Η λίστα των απειλών για την ευρωζώνη είναι μεγάλη και περιλαμβάνει από τις απρόβλεπτες εξελίξεις στην Ιταλία που θα μπορούσαν να βάλουν την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του μπλοκ σε χρηματοπιστωτική κρίση, μέχρι το ενδεχόμενο να μην επιτευχθεί μια συμφωνία  με το Λονδίνο για το Brexit. Επίσης, μετά την αποτυχία στην Σύνοδο Κορυφής του G7 το Σάββατο, ο κίνδυνος ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ των χωρών της ΕΕ και των ΗΠΑ είναι ορατός. Ακόμη, δεν θα πρέπει να υποβαθμίσει κανείς τις επιπτώσεις από τις υψηλότερες τιμές του πετρελαίου στη μελλοντική ανάπτυξη.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ανακοίνωση μιας πιο «ευέλικτης πορείας» («εκκαθάρισης των ομολόγων») είναι πιο πιθανή από μια άνευ όρων δέσμευση για μια ημερομηνία λήξης για την QE, επισημαίνουν μερικοί αναλυτές.