Όταν το έγκλημα "επενδύει" στην οικονομική κρίση

οικονομία, έγκλημα, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, οικονομική κρίση

 Δολοφονίες, διακίνηση ναρκωτικών και παραποιημένων προϊόντων, οικονομικές απάτες, κυκλώματα νύκτας, συλλήψεις κακοποιών παγκόσμιας εμβέλειας, κατασκευή και διάθεση πλαστών ταξιδιωτικών εγγράφων, παράνομη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων, όλα αυτά αποτελούν μερικές από τις ψηφίδες ενός τεράστιου ψηφιδωτού που αναπαριστά την άνθηση μίας παράλληλης οικονομίας που βασίζεται στο έγκλημα. Το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας του εγκλήματος φαίνεται ότι διευρύνεται. Η διαπίστωση ότι ο τζίρος των εγκληματικών οργανώσεων (ναρκωτικά, προϊόντα "μαϊμού", κλοπές) που εντοπίστηκαν και εξαρθρώθηκαν από τις διωκτικές αρχές τις τελευταίες δέκα μέρες εκτιμάται ότι πλησιάζουν τα 10 εκατ. ευρώ, είναι ενδεικτική της έκτασης του φαινομένου. 

 

Δυστυχώς-και- στην Ελλάδα επιβεβαιώθηκε ο κανόνας που θέλει την εγκληματικότητα να φουντώνει σε περιόδους οικονομικής καχεξίας και την βία να αυξάνεται με ρυθμούς ευθέως ανάλογους με την οικονομική δραστηριότητα του εγκλήματος. Υπό το πρίσμα αυτό, τα θύματα της εγκληματικής βίας στην Κηφισιά και τους Αγ. Αναργύρους δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

 

Κανείς πλέον δεν αμφισβητεί  ότι  στην χώρα το έγκλημα ισχυροποιείται, διεθνοποιείται και αποκτά τεράστια, για τα δεδομένα της ελληνική οικονομίας, οικονομική επιφάνεια. Όμως, η  εξέλιξη αυτή δεν ήταν ούτε απρόσμενη ούτε απροσδόκητη. 

 

Πολλοί κορυφαίοι επιστήμονες την είχαν μάλιστα προαναγγείλει. Το 2011 , σε συνέδριο του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στο Βερολίνο για το οργανωμένο έγκλημα, οι συμμετέχοντες εμπειρογνώμονες διατύπωσαν την πρόβλεψη  ότι η ελληνική κρίση προσφέρεται για επενδύσεις και πλύσιμο βρώμικου χρήματος της μαφίας. Στην εισήγηση του, ο Γερμανός ειδικός Jürgen Roth που έχει γράψει πάνω από 20 βιβλία για το υπερεθνικά οργανωμένο έγκλημα, είχε επισημάνει το κίνδυνο ότι δεδομένο «ότι οι Τριάδες, το κινέζικο οργανωμένο έγκλημα, που διαθέτουν πολύ χρήμα, έχουν ήδη ξεκινήσει να επενδύουν στην Ελλάδα. Έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τόσο η σικελική Κόζα Νόστρα, όσο και η καλαβρέζικη Ντράγκετα». Η διεθνής μαφία, σύμφωνα με τον Jürgen Roth, προσπαθεί να επενδύσει φθηνά και να χρησιμοποιήσει αυτή της την πρόσβαση «μελλοντικά ως στρατηγική βάση για οικονομικές δραστηριότητες, καθώς θα έχουν αποκτήσει έναν εντελώς νόμιμο χαρακτήρα».

 

Ανάλογες προειδοποιήσεις είχε κάνει και  ο Αμερικανός καθηγητής Edgardo Buscaglia, σύμβουλος σε θέματα οργανωμένου εγκλήματος της  τότε αμερικανικής κυβέρνησης όσο και διεθνών οργανισμών όπως τα Ηνωμένα Έθνη και η Παγκόσμια Τράπεζα. Ο Edgardo Buscaglia περιέγραφε  γιατί η Ελλάδα θα γίνει μια ευάλωτη στην έγκλημα χώρα: «…η χώρα πλήττεται από μια οικονομική κρίση τεράστιων διαστάσεων. Προέκτασή της είναι μια κοινωνική και οπωσδήποτε μια πολιτική κρίση. Όταν σε αυτές τις συνθήκες αστάθειας αρχίζουν να πέφτουν οι τιμές των ακινήτων και να αυξάνεται η ζήτηση για κεφάλαια, τότε έρχεται και η ώρα του οργανωμένου εγκλήματος. Ξαφνικά εμφανίζονται διαθέσιμα κεφάλαια, ύποπτα κεφάλαια, δηλαδή βρώμικο χρήμα. Βλέπεις αυτό το χρήμα να επενδύεται σε ακίνητα, σε εμπορικά κέντρα, στο τραπεζιτικό σύστημα. Θα πρέπει η Ελλάδα να συνειδητοποιήσει καλά αυτούς τους κινδύνους», είχε προειδοποιήσει πριν επτά χρόνια.

 

Ένας άλλος έγκριτος επιστήμονας, ο Moises Naim, ανώτερος επιστημονικός συνεργάτης στο Carnegie Endowment για τη Διεθνή Ειρήνη και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Illicit: How Smugglers, Traffickers, and Copycats Are Hijacking the Global Economy,  σε ένα κείμενό του είχε περιγράψει με γλαφυρό τρόπο την διαδικασία που ακολουθεί το έγκλημα για την διείσδυση του σε χώρες που πλήττονται από την οικονομική κρίση: «Εξαιτίας της εξασθένισης της οικονομίας, οι εγκληματικές οργανώσεις μπορούν -χάρη στη ρευστότητα που διαθέτουν- να αγοράσουν σε τιμή ευκαιρίας εταιρείες που είναι οικονομικά στριμωγμένες, αλλά που δυνητικά έχουν μεγάλη αξία. Η δημοσιονομική λιτότητα αναγκάζει τις απανταχού κυβερνήσεις να περιστέλλουν τους προϋπολογισμούς των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των δικαστικών συστημάτων. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν απολυθεί και -ως εκ τούτου- είναι πιο επιρρεπείς στην παρανομία. Ο μεγάλος αριθμός των ανέργων ειδικών περί τα οικονομικά, την λογιστική, την πληροφορική, τα νομικά, τα logistics, αποτελεί σήμερα μια δεξαμενή ταλέντου παγκοσμίου κύρους, που είναι διαθέσιμη για τα καρτέλ του εγκλήματος...».

 

Και όλα δείχνουν ότι σήμερα η ελληνική κοινωνία βιώνει ένα  μετασχηματισμό του εγκλήματος για τον οποίο η πολιτική ηγεσία δεν έκανε τίποτε για να τον αποτρέψει. Αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην χώρα μας δεν είναι παρά  το τέλος μίας διαδικασίας η οποία έχει ξεκινήσει πολύ καιρό πριν, και γιγαντώθηκε εξαιτίας της απραξίας και της υποβάθμισης του κινδύνου από τις πολιτικές ηγεσίες του τόπου. Και η αλήθεια είναι ότι όλοι τους –τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό- έβλεπαν το τσουνάμι που ερχόνταν.

 

Αψευδής μάρτυρας είναι τα δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου τα οποία ουσιαστικά περιγράφουν μια χώρα που έχει μετατραπεί σε κέντρο συγκεκριμένων υπερεθνικών εγκληματικών δραστηριοτήτων. Ενδεικτικό είναι πρόσφατο δημοσίευμα του Spiegel Online, στο οποίο η Ελλάδα εμφανίζεται ως χώρα εμπορίας προσφυγικών ταυτοτήτων. Σύμφωνα με πληροφορίες του γερμανικού περιοδικού που επικαλείται στοιχεία εσωτερικής ανάλυσης της γερμανικής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας, «η εμπορία τέτοιου είδους εγγράφων γίνεται κυρίως στην Ελλάδα». Το δημοσίευμα αναφέρει ότι από την Ελλάδα μπορεί κανείς με αυτά τα χαρτιά να επιβιβαστεί σε αεροσκάφη, χωρίς περαιτέρω ελέγχους, με προορισμό την Στοκχόλμη, την Φραγκφούρτη ή το Άμστερνταμ.

 

Σε αυτόν τον μετασχηματισμό, καθοριστική ήταν η συνεισφορά του προσφυγικού. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το προσφυγικό ήταν «θεόσταλτο» δώρο για τη μαφία των διακινητών η οποία κάθε χρόνο αποκομίζει κέρδη εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από την διακίνηση –και όχι μόνο-  προσφύγων στην Ελλάδα. Εμπιστευτική έκθεση της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας κάνει αναφορά  στα μεγάλα κέρδη των διακινητών και αναφέρεται  στην δραστηριότητα της «μαφίας» και εντός Ελλάδας. Από την Ελλάδα «με την βοήθεια διακινητών οι πρόσφυγες συνεχίζουν το ταξίδι τους, κρυμμένοι συνήθως σε φορτηγά, αυτοκίνητα ή και τραίνα, επειδή η βαλκανική οδός έχει πλέον κλείσει. Άλλοι χρησιμοποιούν ψεύτικα ταξιδιωτικά έγγραφα σε πτήσεις χαμηλού κόστους για να φύγουν σε άλλες χώρες της Ζώνης Σένγκεν. Η παράνομη μετανάστευση μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη καλά κρατεί», είναι το συμπέρασμα από τα στοιχεία των γερμανικών αρχών ασφαλείας.

 

Αλλά η διακίνηση ανθρώπων είναι μια από τις πολλές δραστηριότητες των διακινητών. Ο διεθνής Τύπος έχει τον τελευταίο καιρό αναφερθεί και σε άλλες εγκληματικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται στην χώρα, των οποίων η θρυαλλίδα για την έκρηξή τους ήταν η προσφυγική κρίση. Ναρκωτικά και εμπόριο λευκής σαρκός, είναι ορισμένα θέματα που έχουν αναδειχθεί σε έρευνες και ρεπορτάζ ξένων ΜΜΕ. Όλη αυτή η εγκληματική δραστηριότητα ήταν αναμενόμενη όχι μόνο εξαιτίας της αύξησης των προσφυγικών ροών αλλά κυρίως της διασύνδεσης ή και της ταύτισης των κυκλωμάτων της διακίνησης ανθρώπων με αυτά των  ναρκωτικών. Αυτή η σχέση είχε επανειλημμένα επισημανθεί σε εκθέσεις του ΟΗΕ αλλά προφανώς στην Ελλάδα την αγνόησαν.

 

Δυστυχώς οι πολιτικές ηγεσίες της χώρας αποδεικνύονται ανεπαρκείς για να συγκρατήσουν και να περιορίσουν την εξέλιξη του φαινομένου. Η μεν κυβέρνηση προβάλλοντας την καταστολή ή δε αξιωματική αντιπολίτευση την «ανασφάλεια»  φαίνεται να αγνοούν την πραγματική ρίζα του προβλήματος: Το χρήμα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι κατά την διάρκεια της κυβερνητικής θητείας κανένας Έλληνας αξιωματούχος δεν έχει πει το παραμικρό για τα δισεκατομμύρια ευρώ από προϊόντα εγκλήματος, τα οποία κυκλοφορούν ανεμπόδιστα στην ελληνική οικονομία. Αξιοπρόσεκτη, όμως, είναι και η υποβάθμιση του προβλήματος από την αντιπολίτευση, η οποία ενώ είναι λαλίστατη στο να αναδεικνύει με τον πιο γλαφυρό τρόπο την ανασφάλεια που προκαλείται από την αύξηση της εγκληματικότητας, εξακολουθεί να παραμένει εκκωφαντικά σιωπηλή για το χρήμα που παράγει αυτή η ίδια η εγκληματικότητα.