Επενδυτές και "επενδυτές"

Έχοντας την υποχρέωση να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα εκποιήσεων περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου, για τη  Κυβέρνηση υπάρχει ένα τεράστιο θέμα : Ποιοί είναι αυτοί που θα αγοράσουν τα φιλέτα του Δημοσίου, ποιές είναι οι πηγές των εσόδων τους και -το κυριότερο- ποιοί κρύβονται πίσω τους. Κανείς σοβαρός αναλυτής δεν μπορεί να αγνοήσει το γεγονός ότι σήμερα, τα όρια του παράνομου και του νόμιμου χρήματος είναι δυσδιάκριτα. Στην πραγματικότητα κανείς δεν γνωρίζει ποιών είναι τα κεφάλαια τα οποία διαχειρίζονται ευυπόληπτοι managers και τίς κρύβεται πίσω από το προσωπείο των hedge funds. Το σίγουρο είναι ότι η μαφία σήμερα, είναι μία από τις πιο αξιόλογες οικονομικές δυνάμεις στον κόσμο.Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) εκτιμά, ότι οι διακρατικές ομάδες οργανωμένου εγκλήματος παγκοσμίως δημιουργούν ετήσιο τζίρο της τάξης του 1,5 % του παγκόσμιου ΑΕΠ, εκ των οποίων περίπου το 36% προέρχεται από διακίνηση ναρκωτικών.

Το 2014, το συνολικό ΑΕΠ των οικονομιών της Ασίας-Ειρηνικού, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Αυστραλίας και της Ανατολικής Ασίας, ήταν περίπου 24 τρισεκατομμύρια δολάρια σε ονομαστικούς όρους. Ως εκ τούτου, χρησιμοποιώντας την παγκόσμια εκτίμηση UNODC, αυτό θα μεταφραστεί σε τζίρο 360 δισεκατομμύρια δολάρια για τις οργανώσεις διεθνικού εγκλήματος. Στην Αυστραλία, η Αυστραλιανή Επιτροπή Εγκλήματος εκτίμησε συντηρητικά, ότι οι συνολικός τζίρος των ομάδων οργανωμένου εγκλήματος είναι της τάξης των 15 δισ AUD κάθε χρόνο. Και επίσης κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη σχέση των ομάδων αυτών με κράτη και κυβερνήσεις.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση ήταν θείο δώρο για τους υπερεθνικούς εγκληματίες. Εξαιτίας της εξασθένισης της οικονομίας, οι εγκληματικές οργανώσεις μπορούν -χάρη στη ρευστότητα που διαθέτουν- να αγοράσουν σε τιμή ευκαιρίας εταιρείες που είναι οικονομικά στριμωγμένες, αλλά που δυνητικά έχουν μεγάλη αξία. Η δημοσιονομική λιτότητα αναγκάζει τις απανταχού κυβερνήσεις να περιστέλλουν τους προϋπολογισμούς των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των δικαστικών συστημάτων. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν απολυθεί και -ως εκ τούτου- είναι πιο επιρρεπείς στην παρανομία. Ο μεγάλος αριθμός των ανέργων ειδικών περί τα οικονομικά, τη λογιστική, την πληροφορική, τα νομικά, τα logistics, αποτελεί σήμερα μία δεξαμενή ταλέντου παγκοσμίου κύρους, που είναι διαθέσιμη για τα καρτέλ του εγκλήματος. Εν τω μεταξύ, οι ανά τον κόσμο φιλάνθρωποι έχουν περιορίσει την προσφορά τους, με αποτέλεσμα να σημειώνεται έλλειμμα χρηματοδότησης στις τέχνες, στην εκπαίδευση, στην περίθαλψη και σε άλλους τομείς. Οι εγκληματίες είναι ευτυχείς να συμπληρώσουν αυτό το έλλειμμα, με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε πολιτικά κλιμάκια, την κοινωνική νομιμοποίηση και τη λαϊκή στήριξη. Οι διεθνείς εγκληματίες δεν θα μπορούσαν να ζητήσουν πιο ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον. Οι δραστηριότητές τους έχουν συνήθως υψηλά περιθώρια κέρδους και στηρίζονται στην ταμειακή βάση, πράγμα που σημαίνει ότι συχνά απολαμβάνουν υψηλή ρευστότητα, δηλαδή μία θέση πλεονεκτική σε τέτοια εποχή παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Τα τελευταία χρόνια αναδύθηκε μία νέα απειλή: το κράτος - μαφία. Σε διεθνές επίπεδο, οι εγκληματίες έχουν κατορθώσει να διεισδύσουν στις κυβερνήσεις, σε βαθμό που δεν έχει προηγούμενο. Επίσης, έχει συμβεί και το αντίστροφο: αντί να εξαλείψουν τις πανίσχυρες συμμορίες, μερικές κυβερνήσεις έχουν οι ίδιες αναλάβει τις παράνομες επιχειρήσεις τους. Στα μαφιόζικα κράτη, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι πλουτίζουν οι ίδιοι, οι οικογένειες και οι φίλοι τους, εκμεταλλευόμενοι το χρήμα, τη δύναμη, την πολιτική επιρροή και τις παγκόσμιες διασυνδέσεις των συνδικάτων του εγκλήματος, ώστε να παγιώσουν και να επεκτείνουν την εξουσία τους. Πράγματι, στα ανώτερα κλιμάκια ορισμένων από τις πιο κερδοφόρες παράνομες επιχειρήσεις στον κόσμο, δεν θα βρει κανείς πια μόνο επαγγελματίες του εγκλήματος. Θα βρει ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους, βουλευτές, αρχηγούς μυστικών υπηρεσιών, αξιωματικούς του στρατού και σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, ακόμα και αρχηγούς κρατών ή μέλη των οικογενειών τους.

Η φύση του διεθνούς εγκλήματος έχει αλλάξει πολύ στη διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας, καθώς τα εγκληματικά δίκτυα επεκτάθηκαν πέρα από τις παραδοσιακές αγορές τους και άρχισαν να επωφελούνται από πολιτικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς, εκμεταλλευόμενα και τις νέες τεχνολογίες. Παρεξήγηση αποτελεί η αντίληψη, ότι το διεθνές έγκλημα είναι ένας παράνομος χώρος όπου δραστηριοποιείται μία μικρή μόνο κοινότητα διεστραμμένων ανθρώπων που κινούνται στο περιθώριο της κοινωνίας. Η αλήθεια είναι ότι σε πολλές χώρες σήμερα, οι εγκληματίες δεν καταβάλλουν καμία προσπάθεια να παραμείνουν στα σκοτεινά ούτε είναι στο ελάχιστο περιθωριακοί. Αντιθέτως, οι πιθανολογούμενοι αρχηγοί πολλών μεγάλων εγκληματικών οργανώσεων, έχουν γίνει τρόπον τινά διασημότητες. Πλούσιοι άνθρωποι με ύποπτη επιχειρηματική προϊστορία είναι περιζήτητοι φιλάνθρωποι και έχουν κατορθώσει να ελέγχουν ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς και να έχουν στην ιδιοκτησία τους εφημερίδες με επιρροή.

Στο παρελθόν, οι ασχολούμενοι με την εξωτερική πολιτική επιστήμονες θεωρούσαν γενικά, ότι το διεθνές έγκλημα ήταν ένα έλασσον πρόβλημα, το οποίο έπρεπε να διαχειριστούν τα εγχώρια νομικά συστήματα. Πίστευαν ότι η επίπτωση του εγκλήματος ήταν ασήμαντη σε σύγκριση με την απειλή της τρομοκρατίας ή με την ανάπτυξη των όπλων μαζικής καταστροφής. Ευτυχώς, αυτή η κοινότοπη λογική αρχίζει να αλλάζει. Όλο και περισσότεροι ειδικοί και φορείς χάραξης πολιτικής αναγνωρίζουν ότι το έγκλημα έχει γίνει σημαντική πηγή αστάθειας σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδιαίτερα με την ανάδυση των μαφιόζικων κρατών. Οι εγκληματικές συμμορίες για παράδειγμα, έχουν αναμιχθεί στην υπόθεση της κερδοσκοπικής διάδοσης των πυρηνικών.