Η φονική διαδρομή της Αν.Μεσογείου

πρόσφυγες

Η διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου περιλαμβάνει δύο μεγάλες υπο-διαδρομές: Μια θαλάσσια διαδρομή από τις τουρκικές ακτές στα ελληνικά νησιά και μια χερσαία διαδρομή που ξεκινά από την Τουρκία και φθάνει στην βορειοανατολική Ελλάδα ή την Βουλγαρία.

Οι τουρκικές παράκτιες πόλεις  χρησιμεύουν ως σημεία αναχώρησης εκείνων που κατευθύνονται στα κοντινά ελληνικά νησιά. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης ανέφερε ότι οι περισσότεροι διακινούμενοιωεντοπίστηκαν κατά μήκος της δυτικής Τουρκικής ακτής απέναντι σπό τα ελληνικά νησιά. Η Σμύρνη, το Balikesir και η Edirne, είναι σημαντικά κέντρα  για το λαθρεμπόριο στα ελληνικά  νησιά.

Οι μεγαλύτερες ροές από τις δυτικές ακτές της Τουρκίας κατευθύνονται  στην Λέσβο. Το 2015 οι αφίξεις έφθασαν στα ύψη, ξεπερνώντας το μισό εκαταμμύριο σύμφωνα με τα στοιχεία της UNHCR. Το νησί της Χίου είναι το δεύτερο πιο συνηθισμένο σημείο εισόδου, αν και με πολύ λιγότερες αφίξεις σε σχέση με την Λέσβο το 2015 και το 2016.

Οι λαθρέμποροι χρησιμοποιούν και την χερσαία διαδρομή. Τα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα, έχουν μήκος περίπου 200 χλμ. και κινούνται παράλληλα με τον  Έβρο. Η διέλευση αυτού του ποταμού είναι εξαιρετικά δύσκολη, λόγω της ενισχυμένης επιτήρησης και στις δύο πλευρές. Οι μετανάστες που ταξιδεύουν κατά μήκος της χερσαίας διαδρομής μεταξύ Τουρκίας και Βουλγαρίας, συνήθως διασχίζουν τα σύνορα στο σημείο ελέγχου Kapitan Andreevo – Kapikule. Οι παράνομοι μετανάστες και οι πρόσφυγες που έρχονται από την Ελλάδα, συχνά διασχίζουν τα χερσαία σύνορα στην περιοχή του συνοριακού σημείου διέλευσης Kulata-Promahon ή μέσω διαδρομών Περιφέρεια Petrich.

Προφίλ και οργάνωση του λαθρεμπορίου

Οι περισσότεροι μετανάστες-πρόσφυγες που διακινούνται μέσω της διαδρομής της Ανατολικής  Μεσογείου, χρησιμοποιούν τουλάχιστον ένα λαθρέμπορο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Ο πραγματικός αριθμός των λαθρεμπόρων που χρησιμοποιούνται, φαίνεται να εξαρτάται από  την ιθαγένεια των μεταναστών καθώς και από άλλους παράγοντες (αριθμός διερχόμενων συνόρων, μέτρα επιβολής κατά τη διάρκεια της διαδρομής, κλίμα και έδαφος κλπ.).

Μια  έρευνα που έγινε το  2015 με παράνομους μετανάστες  που συνελήφθησαν στην Κωνσταντινούπολη, αποκάλυψε  ότι σχεδόν όλοι οι ερωτηθέντες (96%) χρησιμοποίησαν τουλάχιστον τρεις λαθρεμπόρους από την χώρα καταγωγής τους (κυρίως Νότια και Νοτιοδυτική Ασία) μέχρι την Κωνσταντινούπολη.

Το 2016, όπως αναφέρει η  έρευνα, οι λαθρέμποροι λειτουργούσαν σε δίκτυα κατά μήκος των τουρκικών ακτών. Κάθε δίκτυο  ελέγχει μια συγκεκριμένη περιοχή αναχώρησης και συχνά εξυπηρετεί ανθρώπους συγκεκριμένης προέλευσης. Μια από τις υπηρεσίες που παρέχουν, είναι τα πλαστά ταξιδιωτικά έγγραφα. Σημειώνεται, ότι η ζήτηση είναι μεγάλη για συριακά: Διαβατήρια,  δελτία ταυτότητας, πιστοποιητικά γέννησης και  άδειες παραμονής. Πρόκειται για μία δραστηριότητα ιδιαίτερα προσοδοφόρα, οι άκρες της οποίας φθάνουν μέχρι την Συρία.

Οι τρόποι λειτουργίας των λαθρεμπόρων

Όπως συμβαίνει σε όλους τους σημαντικούς  κόμβους  του λαθρεμπορίου, οι «δουλειές» κλείνονται δημοσίως. Σε συγκεκριμένες περιοχές των μεγάλων πόλεων, οι παράνομοι μετανάστες  και οι πρόσφυγες  μπορούν να βρουν εύκολα έναν λαθρέμπορο ή να τον αναζητήσουν  στο δρόμο, σε πολυσύχναστες πλατείες, σε καφενεία.

Εκεί συναντώνται με μεσάζοντες που τους ενημερώνουν για τις συνθήκες του ταξιδιού. Ενώ περιμένουν την αναχώρησή τους  για την  Ελλάδα, οι λαθρέμποροι τους συγκεντρώνουν  σε υποβαθμισμένα καταλύματα χωρίς θέρμανση, τρεχούμενο νερό ή αποχέτευση και με λίγη τροφή.

 Όταν συγκεντρωθεί ένας αρκετά μεγάλος αριθμός επιβατών, οι οδηγοί τους μεταφέρουν στο σημείο  αναχώρησης, ενώ άλλα μέλη της ομάδας εξασφαλίζουν ότι δεν θα έχουν προβλήματα με τις δυνάμεις ασφαλείας  και εκεί είναι ένα από τα πολλά πεδία διαφθοράς. Η διέλευση γίνεται με βάρκες, φουσκωτά , τουριστικά και αλλα μικρά πλοία, αν και το ταξίδι, συνήθως διαρκεί λίγες ώρες.

Ο τιμοκατάλογος

Η τιμή για το ταξίδι από τις ακτές της Τουρκίας προς  οποιοδήποτε από τα ελληνικά νησιά με φουσκωτή βάρκα, κυμαίνεται μεταξύ 1.000 και 2.000 ευρώ ανά άτομο. Η ίδια διαδρομή θα μπορούσε να προσφερθεί σε € 900 ή μέχρι € 7.000 ανάλογα με τη ζήτηση, τον τρόπο μεταφοράς ή την εποχή του έτους.

Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, τα χρήματα για  τη διέλευση από την Τουρκία στην Βουλγαρία και το επόμενο ταξίδι στην Σόφια, ανέρχεται σε 2.500 - 3.000 ευρώ ανά άτομο.

Στην Ανατολική Μεσογειακή διαδρομή, όταν λαθροδιακινητής παίρνει  προκαταβολή, τότε το  πακέτο μπορεί να περιλαμβάνει αρκετές απόπειρες. Σε περίπτωση αποτυχίας της πρώτης διάβασης, ο μετανάστης δικαιούται να ταξιδέψει ξανά δωρεάν.