Europa Nostra: Τήνος, Αμοργός, Κίμωλος, Κύθηρα και Σίκινος υπό πολιτισμική απειλή

ανεμογεννήτριες

Φρένο στα σχέδια για εγκατάσταση ανεμογεννητριών, χωρίς ουσιαστικό ολοκληρωμένο σχεδιασμό και σε απόλυτη δυσαρμονία με το φυσικό αλλά και το πολιτισμικό περιβάλλον των ελληνικών νησιών βάζει η Europa Nostra -η ευρωπαϊκή φωνή της κοινωνίας των πολιτών που είναι αφοσιωμένη στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά- και ο εταίρος της, το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Μαζί, ανακοίνωσαν τις 12 πιο απειλούμενες περιοχές πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη που επιλέχθηκαν για το Πρόγραμμα 7 Υπό Απειλή (7 MOST ENDANGERED) του 2021, εκ των οποίων και μια ομάδα πέντε ελληνικών νησιών.

Τα πέντε Νησιά –Αμοργός, Κίμωλος, Κύθηρα, Σίκινος και Τήνος– βρίσκονται στο νότιο τμήμα του Αιγαίου Πελάγους, ενώ τα τέσσερα από αυτά (Αμοργός, Κίμωλος, Σίκινος και Τήνος) αποτελούν μέρος του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων. Και τα πέντε χαρακτηρίζονται από το «κυκλαδίτικο τοπίο», το οποίο τους δίνει υψηλή πολιτιστική και περιβαλλοντική αξία. H αρμονική συνύπαρξη του Αιγαίου Πελάγους, με τους λόφους, τα βουνά, τους παραδοσιακούς οικισμούς, τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, δημιουργούν ένα εμβληματικό τοπίο, το οποίο αποτελεί ζωτικό κομμάτι της ελληνικής και κατ’ επέκταση της ευρωπαϊκής ταυτότητας.

Το πολυφασματικό αυτό τοπίο βρίσκεται τώρα σε σοβαρό κίνδυνο, καθώς η ελληνική κυβέρνηση ενθαρρύνει τη μετατροπή του σε βιομηχανική ζώνη με αιολικά πάρκα. Το σχέδιο είναι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε διάφορες τοποθεσίες σε κάθε νησί, συχνά δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους, προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 και ως σκηνικό-περιμετρικά από παραδοσιακά χωριά. Οι προτεινόμενες ανεμογεννήτριες υπερβαίνουν κατά πολύ τις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες των νησιών και πρόκειται να παρέχουν ενέργεια και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Οι ανεμογεννήτριες όχι μόνο θα επηρεάσουν οπτικά το τοπίο των νησιών, αλλά θα έχουν επιπτώσεις στα μορφολογικά και κλιματολογικά στοιχεία τους, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τη χλωρίδα και την πανίδα τους, όσο και τους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και του τουρισμού. Αναμφίβολα, αυτό θα μειώσει την περιβαλλοντική και πολιτιστική αξία του τοπίου και θα θέσει σε κίνδυνο την επιβίωση των τοπικών κοινοτήτων.

Η επιλογή των ευρωπαϊκών περιοχών πολιτιστικής κληρονομιάς που βρίσκονται υπό απειλή, έγινε με βάση την εξαιρετική σημασία της εκάστοτε κληρονομιάς και την πολιτιστική αξία καθενός από τους τόπους καθώς και τον σοβαρό κίνδυνο που αντιμετωπίζουν. Το επίπεδο συμμετοχής των τοπικών κοινοτήτων και η δέσμευση δημόσιων και ιδιωτικών φορέων για τη διάσωση αυτών των τόπων θεωρήθηκαν σημαντικές προστιθέμενες αξίες. Ένα άλλο κριτήριο επιλογής ήταν η δυνατότητα αυτών των τόπων να λειτουργήσουν ως καταλύτης για αειφόρο κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη όχι μόνο των ίδιων αλλά και των ευρύτερων περιοχών τους.

Η επιλογή των 12 υπό απειλή τόπων πολιτιστικής κληρονομιάς έγινε από μια διεθνή Συμβουλευτική Ομάδα, η οποία αποτελείται από επιστήμονες και ειδικούς στην ιστορία, την αρχαιολογία, την αρχιτεκτονική, την συντήρηση, την ανάλυση έργων και την χρηματοδότηση. Ο τελικός κατάλογος των 7 περιοχών πολιτιστικής κληρονομιάς που βρίσκονται υπό τη μεγαλύτερη απειλή στην Ευρώπη για το 2021 θα ανακοινωθεί τον Μάρτιο.

Οι 12 πιο απειλούμενες περιοχές πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη

-Πέντε Νησιά στο Νότιο Αιγαίο, ΕΛΛΑΔΑ

-Achensee Steam Cog Railway, Τιρόλο, ΑΥΣΤΡΙΑ

-Σύγχρονο Θέατρο, Σόφια, ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

-Νεκροταφείο Mirogoj, Ζάγκρεμπ, ΚΡΟΑΤΙΑ

-Εκκλησία του Saint-Denis, Hauts-de-France, ΓΑΛΛΙΑ

-Φρούριο Narikala, Τιφλίδα, ΓΕΩΡΓΙΑ

-Green Belt System, Κολωνία, ΓΕΡΜΑΝΙΑ

-Ο κήπος Giusti, Βερόνα, Ιταλία

-Το παλάτι Ca 'Zenobio, Βενετία, ΙΤΑΛΙΑ

-Μονή Dečani, ΚΟΣΟΒΟ

-Κεντρικό Ταχυδρομείο, Σκόπια, ΒΟΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

-San Juan de Socueva Παρεκκλήσι και Ερημητήριο, Κανταβρία, ΙΣΠΑΝΙΑ