Το «τηλεφώνημα» στον Τσίπρα και το πολιτικό παρασκήνιο στα Σκόπια

Τσίπρας, Ζάεφ
Νίκος Γεωργιάδης

Η  πρόσφατη αναφορά του υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις στο think tank Heritage σχετικά με τα τεκταινόμενα στα Δυτικά Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο (Κύπρο – υδρογονάνθρακες) προφανώς δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας. Η Ουάσιγκτον με χαρακτηριστική καθυστέρηση λόγω αποσυντονισμού ή αναπροσαρμογής της γραφειοκρατίας του State Department από την διακυβέρνηση Τραμπ, επί της ουσίας επισημοποίησε την συγκρουσιακή διαδικασία επί βαλκανικού εδάφους με την Ρωσία, και την αντίστοιχη διαδικασία «διευθέτησης» των σημαντικών προβλημάτων που απορρέουν από τις αποσταθεροποιητικές κινήσεις της Άγκυρας.

Συριακό, Ιρανικό, και ανατολικο-μεσογειακό ζήτημα αποτελούν τα μέτωπα στην μια πλευρά των ανατολικών προς την Ελλάδα περιοχών. Σερβία, Κόσσοβο και ΠΓΔΜ καθώς και το ευρύτερο Αλβανικό αποτελούν τα προβλήματα δυτικά του ελληνικού χώρου. Το Ουκρανικό, ως κορωνίδα της σύγκρουσης ΗΠΑ (ΝΑΤΟ) με την Ρωσία, αποτελεί τον πυρήνα της ιδιότυπης αυτής, υβριδικού τύπου, αντιπαράθεσης.

Στο πλαίσιο αυτών των αντικειμενικών συνθηκών διεξάγεται η τελική φάση της διαπραγμάτευσης Αθήνας – Σκοπίων για την συνολική διευθέτηση της «εκκρεμότητας». Τα τελευταία νέα από το Μαξίμου (Τρίτη αργά το απόγευμα) περιέγραφαν την κατάσταση ως «έτοιμη για την τελική χειραψία». Το περίφημο πια «τηλεφώνημα» κατά το Μαξίμου αλλά και το γραφείο του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ θα πραγματοποιηθεί, διαψεύδοντας την απαισιοδοξία που αποπέμπει το  γνωστό άσμα της Άννας Βίσση.

Στο περιθώριο αυτής της διαδικασίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο «έκανε την δουλειά του» τροχοδρομώντας την επίλυση της «σχισματικής εκκρεμότητας» της τοπικής εκκλησίας στην ΠΓΔΜ με τον Πατριαρχείο Βελιγραδίου. Η Αρχιεπισκοπή, την οποία ίδρυσε η Άννα Κομνηνή, επανεντάσσεται στον Οικουμενικό Θρόνο με την παραδοσιακή βυζαντινή ονομασία «Αρχιεπισκοπή Αχριδών ή Αχρίδος», με την πρώτη διατύπωση να είναι περισσότερο ακριβής.

Η ΓΛΩΣΣΑ

Όσον αφορά την γλώσσα ,το ζήτημα έχει προσεγγιστεί δύο φορές στο παρελθόν, το 1925 με την έκδοση από το ελληνικό κράτος  του αλφαβηταρίου με λατινικούς χαρακτήρες στην σλαβομακεδονική, σύμφωνα με την ρητή διατύπωση της Συνθήκης των Σεβρών (1920), στην οποία καθορίζονται οι υποχρεώσεις της ελληνικής πλευράς έναντι των υφισταμένων μειονοτήτων επί ελληνικού εδάφους. Το αλφαβητάρι, αν και παρουσιάστηκε επισήμως στην Κοινωνία των Εθνών, εν τούτοις ποτέ δεν προωθήθηκε στα δημοτικά σχολεία της Βορείου Ελλάδος. Το 1926 τυπώθηκε το αντίστοιχο αλφαβητάρι και στο κυριλλικό αλφάβητο.

Όντως, το 1977, και παρά τις περί του αντιθέτου προσεγγίσεις του καθηγητή κ. Μπαμπινιώτη, η ελληνική πλευρά αποδέχτηκε την ύπαρξη «μακεδονικής γλώσσας» τα δε κείμενα που διαθέτει ο ΟΗΕ πιστοποιούν επί της ουσίας αλλά και στους τύπους, του λόγου το αληθές. Η εκ των υστέρων αντίδραση του κ. Μπαμπινιώτη οφείλεται προφανώς στην εμπλοκή που διαπιστώνεται εντός της κοινωνίας όσον αφορά το «Μακεδονικό - Ονοματολογικό». Με λίγα λόγια τότε ο κ. Μπαμπινιώτης ήταν ένας πολύ νεότερος επιστήμων όστις λειτουργούσε κάτω από εντολές της τότε ηγεσίας της ελληνικής διπλωματίας υπό τον ΥΠΕΞ, Δημήτριο Μπίτσιο, και τώρα, λόγω συνθηκών, διατηρεί τις αποστάσεις του.

Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Μένουν, λοιπόν, τα υπόλοιπα και τα σοβαρά. Η ονομασία θα είναι μια από τις τρείς που έχουν εναπομείνει στο τραπέζι και καταγράφονται στο κείμενο των 20 σελίδων που το έχουν επεξεργαστεί νομικοί – τεχνοκράτες των δύο πλευρών, και του ΟΗΕ. Άνω, Βόρεια και Νέα Μακεδονία είναι τα τρία ονόματα. Έχει προβλεφθεί οδικός χάρτης με χρονική ρήτρα. Σε αυτό το χρονικό διάστημα θα πρέπει να έχει αποφανθεί το κοινοβούλιο της ΠΓΔΜ με ψηφοφορία, να έχει διεξαχθεί δημοψήφισμα και να έχει ενεργοποιηθεί η διαδικασία συνταγματικών μεταρρυθμίσεων. Αν διασπαστεί το εθνικιστικό VMRO στο οποίο η Ρωσία διαθέτει ισχυρή επιρροή, τότε είναι δυνατή η επίτευξη της ειδικής πλειοψηφίας στην βουλή της ΠΓΔΜ  για τις αλλαγές επί του Συντάγματος. Ο άνθρωπος «κλειδί» για την διάσπαση των εθνικιστών είναι ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών, Νικόλα Ντιμιτρώφ. Ο πατέρας του υπήρξε στέλεχος του VMRO και υπουργός Παιδείας σε κυβέρνηση του Γκρουέφσκι, ενώ ο ίδιος ο Νικόλα Ντιμιτρώφ άρχισε την πολιτική του καριέρα στο κόμμα των εθνικιστών για να αποχωρήσει αργότερα. Επί τρία ολόκληρα χρόνια ο αμερικανικός παράγων προετοίμαζε την ανατροπή του Γκρουέφσκι, του ανθρώπου που απολάμβανε της εμπιστοσύνης της Μόσχας. Τελικά οι Αμερικανοί (και οι Ευρωπαίοι) τα κατάφεραν με την αποκάλυψη του οικονομικού σκανδάλου που οδήγησε τον πρώην εθνικιστή και φιλορώσο πρωθυπουργό στην Δικαιοσύνη. Το ίδιο χρονικό διάστημα και σε συνθήκες πολιτικού θερμοκηπίου προετοιμαζόταν ο Ζόραν Ζάεφ.

ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

Σε περίπτωση μη επίτευξης ικανής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας για την αλλαγή του Συντάγματος, τότε θα προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές. Το ζήτημα δηλαδή μπορεί να τραβήξει χρονικά σε μάκρος. Η τελική ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ θα πραγματοποιηθεί με την υλοποίηση της διάταξης για το περίφημο «ERGA OMNES», επί λέξει « έναντι τρίτων». Το ίδιο ισχύει και για την ένταξη στην ΕΕ (με χρονικό ορίζοντα το 2025, όπως έχει καθοριστεί από το χρονοδιάγραμμα των Βρυξελών).

Ο αλβανικός παράγοντας στην ΠΓΔΜ είναι και θα εξακολουθήσει να είναι «υπάκουος» ακολουθώντας την συμπεφωνημένη κοινή γραμμή που ακολουθείται στο τρίγωνο «Τίρανα–Πρίστινα–Τέτοβο» ως προς τα στρατηγικού περιεχομένου ζητήματα που αφορούν το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Παρά τις επί μέρους αντιφάσεις μεταξύ των τριών συνιστωσών του «Αλβανικού Ζητήματος», στα Δυτικά Βαλκάνια δεν αναμένονται αιφνιδιασμοί στο σκέλος που αφορά την διαπραγμάτευση Αθηνών – Σκοπίων.

Αυτά θα προβλέπει η «Συμφωνία των Πρεσπών», όταν και όποτε συνυπογραφεί. Στην Αθήνα, οι διαδικασίες που θα ακολουθηθούν εξαρτώνται από τους συσχετισμούς και από τα σχέδια του πρωθυπουργού ως προς το χρονοδιάγραμμα των εκλογών. Υφίσταται και το ενδεχόμενο το πλαίσιο αυτό Συμφωνίας να μην τεθεί για επικύρωση στην βουλή άμεσα, αλλά να έλθει στο κοινοβούλιο όταν ο οδικός χάρτης ολοκληρωθεί. Επισημαίνεται πώς η Ενδιάμεση Συμφωνία του 1993 επί υπουργίας Καρόλου Παπούλια δεν ήλθε στην βουλή προς επικύρωση.

Ομιχλώδης είναι και η κατάσταση και στη Νέα Δημοκρατία, όπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης αντιμετωπίζει καθολική άρνηση συστατικών πυρήνων του κόμματός του ως προς την διαχείριση της όποιας συμφωνίας. Είναι προφανές και προκύπτει από το διπλωματικό ρεπορτάζ πώς τόσο ο γερμανικός παράγων όσο και ο αμερικανικός έχουν ενεργοποιηθεί τα μέγιστα προκειμένου να «λειανθεί» το έδαφος για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων. Προφανώς, αυτές οι «διεργασίες» θα εντατικοποιηθούν εντός του επομένου δεκαπενθημέρου, πριν δηλαδή την Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στα τέλη Ιουνίου και πριν την Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 10-12 Ιουλίου. Σε αυτό το χρονικό διάστημα αναμένεται να έχει κατασταλάξει και το Μαξίμου ως προς τους σχεδιασμούς του. Κυρίαρχος «θερμομετρητής» για τις εξελίξεις θα είναι η διαχείριση του «Ζητήματος Καμμένου», προσωπικά από τον πρωθυπουργό.